Πρώτη γεύση των προθέσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος για την εκτός σχεδίου δόμηση αποτελεί το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα, που πυροδότησε εκρήξεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, λόγω των αυστηρών όρων που θεσπίζει για τις 419 περιοχές του δικτύου Natura. Οι περιοχές αυτές αντιπροσωπεύουν το 25% της ελληνικής επικράτειας, αλλά περιλαμβάνουν κυρίως ορεινούς όγκους, παράκτιους βιότοπους και παραλίμνιες ζώνες, από τις οποίες μόνο το 10% υπολογίζεται ότι είναι εκτάσεις κατάλληλες για δόμηση. Το 30% διαθέτει ήδη ειδικό καθεστώς προστασίας και επομένως δεν επηρεάζεται από το επίμαχο νομοσχέδιο.Για το υπόλοιπο 70% των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών, με βάση την πρόταση της Τίνας Μπιρμπίλη, προβλέπονται τα εξής:
*Διατηρείται εις το διηνεκές το δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας σε γήπεδα με επιφάνεια τεσσάρων στρεμμάτων, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχουν πριν από την ημέρα δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
*Καθορίζεται στα 10 στρέμματα το όριο κατάτμησης για τα νέα οικόπεδα που θα προκύψουν μετά την ισχύ του νόμου. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει νέα γενιά οικοπέδων τεσσάρων στρεμμάτων.
*Καταργούνται οι παρεκκλίσεις που προβλέπει το διάταγμα του 1985 για την εκτός σχεδίου δόμηση και δίνει το δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας σε γήπεδα με εμβαδόν δύο στρεμμάτων, αλλά και 1.200 έως και 750 μέτρα, αν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Αφορά ακίνητα με πρόσοψη σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς. Το «παραθυράκι» αυτό έχει οδηγήσει σε αθρόες... βαφτίσεις μονοπατιών σε κανονικούς δρόμους, με τη βούλα προ-καλλικρατικών κοινοταρχών.
*Μειώνεται το εμβαδόν των κτισμάτων, από 200 τετραγωνικά που ισχύει σήμερα, στα 120.
*Παρέχεται προθεσμία τριών χρόνων για να απομακρυνθούν οι οχλούσες επαγγελματικές χρήσεις ή να μετατραπούν σε συμβατές με τον οικότοπο.
Η «μετάφραση» των παραπάνω στην πεζή πραγματικότητα είναι, τρέξτε από τώρα να βγάλετε οικοδομική άδεια για ακίνητα κάτω από τέσσερα στρέμματα και να «κόψετε» τα μεγάλα οικόπεδα όσο είναι καιρός. Αυτό το κύμα προς πολεοδομίες και συμβολαιογραφεία θέλησε να προλάβει η Τίνα Μπιρμπίλη και στην αρχική ρύθμιση προέβλεπε ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου χάνουν το δικαίωμα δόμησης όλα τα γήπεδα κάτω των 10 στρεμμάτων. Ενας... μαξιμαλισμός, που ενδεχομένως να έβαζε σε περιπέτειες τον ίδιο το νόμο, αφού θα προκαλούσε μπαράζ προσφυγών.
Τα τέσσερα στρέμματα είναι μια έκταση διαχρονικά αποδεκτή, σε αντίθεση με τις παρεκκλίσεις, που έχουν καταργηθεί από χρόνια σε όλα τα ειδικά διατάγματα που ισχύουν στα νησιά (Πάτμος, Τήνος, κ.λπ). Δεν είναι τυχαίο ότι την τακτική αυτή είχε ακολουθήσει ο Αντώνης Τρίτσης το 1983, θεσπίζοντας τα 20 στρέμματα στην εκτός σχεδίου περιοχή της Αττικής και διατηρώντας ως παρέκκλιση τα τέσσερα στρέμματα. Για να αποφύγει το... συνωστισμό σε πολεοδομίες και συμβολαιογραφεία, είχε ορίσει ως χρόνο εφαρμογής του μέτρου την ημέρα της εξαγγελίας των αλλαγών.
Γεγονός είναι ότι με αυτή την «γκάφα» η υπουργός Περιβάλλοντος δυσκολεύει αρκετά την προώθηση αυστηρών μέτρων δόμησης στο σύνολο των εκτός σχεδίου περιοχών της χώρας, που είναι και ο τελικός στόχος του πολεοδομικού σχεδιασμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση που εξετάζεται, περιλαμβάνει διατάξεις που θα φθάνουν ώς την πλήρη απαγόρευση της οικοδομικής δραστηριότητας σε ορισμένες περιοχές, όπως ζώνες υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας. Με αυτό τον τρόπο φιλοδοξεί να δημιουργήσει «κόκκινη γραμμή» για το μέλλον και παράλληλα να θωρακίσει έναντι του Συμβουλίου της Επικρατείας το πακέτο «τακτοποίησης» των αυθαιρέτων κατά τα πρότυπα των ημιυπαίθριων, με εξαίρεση όσα βρίσκονται σε δάση, ζώνη αιγιαλού, βιοτόπους, κ.λπ., που προβλέπεται να κατεδαφιστούν.
