Το
Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2013 στην Αράχωβα, πραγματοποιήθηκαν -στο χώρο
του Λαογραφικού Μουσείου- τα εγκαίνια της έκθεσης «από το πρόβατο στο
μαλλί» σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη της λειτουργίας της που θα
διαρκέσει μέχρι της 28 Φεβρουαρίου 2014.
Την
συγκεκριμένη έκθεση που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού
και Αθλητισμού, διοργάνωσε το PRISMA-Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών στο
πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος CANEPAL: Η Ευρωπαϊκή Κληρονομιά της
Αιγοπροβατοτροφίας. Συνδιοργανωτές στην έκθεση είναι το Κέντρο Ερεύνης
της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και η Δημοτική Κοινωφελής
Επιχείρηση Τουρισμού-Πολιτισμού του Δήμου Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας.
Είναι ένα οδοιπορικό στον Ποιμενικό Βίο, την Αρχιτεκτονική και Τέχνη.
Στην
ομιλία του ο Δήμαρχος Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας κ. Πατσαντάρας τόνισε
την σπουδαιότητα της θεματικής ενότητας της έκθεσης και έδωσε έμφαση
στο ξαναζωντάνεμα του πρωτογενούς τομέα.
Συγκεκριμένα
είπε: « Η παρούσα έκθεση έχει ιδιαίτερο, πρωτότυπο, κυρίως δε,
πολυσήμαντο θεματικό περιεχόμενο. Αναδεικνύει την εξέλιξη μιας
ποικιλότροπης παραγωγικής διαδικασίας καθώς και την συμπόρευση του
ανθρώπου με το αντικείμενο της ενασχόλησής του. Και μιλώ για συμπόρευση,
διότι η τσοπανότεχνη όπως έλεγαν οι παππούδες μας κι οι γονείς μας
καθόρισε την ταξική τους και κοινωνική τους διαβίωση. Το αγαθό και πράο
πρόβατο εμπλούτισε τη θυμοσοφία τους μέσα από παροιμίες και αποφθέγματα.
Την θρησκευτική τους πίστη με συμβολισμούς, μέσα από τις ιερές γραφές
της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Καθόρισε την αρχιτεκτονική
κατασκευής των οικιών και χώρων φιλοξενίας των ζώων, την διασκέδασή τους
και την συναναστροφή τους και με άλλες κοινωνικές ομάδες, σε εποχικές
κι επιβεβλημένες εργασίες όπως ήταν το κούρεμα του μαλλιού των προβάτων.
Ο κούρος όπως χαρακτηριστικά ονομάζονταν, που ήταν σωστό πανηγύρι όχι
μόνο για ξεφάντωμα αλλά και με άλλες κοινωνικές κι επαγγελματικές
προεκτάσεις. Επίσης στον εικαστικό τομέα το πρόβατο πρωταγωνιστούσε τόσο
στις εικονογραφίες με τον όποιο συμβολισμό, όσο και στην Λαϊκή τέχνη
ιδιαίτερα στις απεικονίσεις της τέχνης Ναίφ με βουκολικές σκηνές των
ανθρώπων της υπαίθρου. Ακόμα και το ηχόχρωμα μουσικών οργάνων είναι
συνδεδεμένο μαζί του. Για παράδειγμα, στο άκουσμα του ήχου της φλογέρας,
η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό μας είναι εκείνη του τσοπάνου με
το κοπάδι του.
Ο
τίτλος της έκθεσης «από το πρόβατο στο μαλλί» συγχρόνως καταδεικνύει
την σημαντικότητα του πρωτογενούς τομέα αλλά και την αναγκαιότητα
επιστροφής στο αντικείμενο ενασχόλησης και αύξησης αυτής. Ο
συγκεκριμένος πρωτογενής τομέας τις τελευταίες 10/ετίες απαξιώθηκε και
περιφρονήθηκε από την επέλαση των νέων τεχνολογιών που δημιούργησαν
καινούργιους επαγγελματικούς προσανατολισμούς. Όμως οι νέες τεχνικές και
η τεχνολογική επανάσταση θα μπορούσε να τεθεί στην υπηρεσία του
προαναφερόμενου πρωτογενούς τομέα και να εκτοξεύσει στην κορυφή την
εκτροφή, τα προϊόντα, την ποιότητά τους, τα κέρδη της επιχείρησης και
βεβαίως να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για τον τόπο όπου
δραστηριοποιείτο αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Σήμερα που η κρίση
μαστίζει την χώρα μας, κάνοντας μια αναδρομή βλέπουμε το λάθος και τα
ολέθρια αποτελέσματα που επέφερε η εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα
όπως στην κτηνοτροφία, στην γεωργία και αλλού.
Η
Αράχωβα που σήμερα φιλοξενεί την σπουδαία αυτή έκθεση είχε την τύχη να
ωφεληθεί σε μέγιστο βαθμό, όταν έθεσε το μαλλί στην υπηρεσία της
υφαντικής τέχνης. Πρωτοπόροι στην ιδέα της κατασκευής των αραχωβίτικων
καρπιτιών (χαλιών) ήταν αρκετοί συντοπίτες μας, που από τα μέσα της
10/ετίας του ’50, δημιούργησαν μικρές βιοτεχνίες. Τότε η τοπική
οικονομία άνθησε, πολλές γυναίκες τόσο ντόπιες όσο κι από τα όμορα χωριά
(Δίστομο, Δεσφίνα, Στείρι, Δαύλεια) -ως υφάντρες- είχαν δουλειά και
συνεισέφεραν στον οικογενειακό προϋπολογισμό και η Αράχωβα -πέρασμα προς
τους Δελφούς- έγινε πόλος έλξης αλλοδαπών και ημεδαπών τουριστών κι
επισκεπτών για να θαυμάσουν και να αγοράσουν τα περίφημα πλέον
αραχωβίτικα, χαλιά, υφαντές τσάντες κ.λ.π.
Κλείνοντας
θα έλεγα -και παρακαλώ να μην το εκλάβετε ως έπαρση- η συγκεκριμένη
έκθεση βρήκε το σπίτι της, εδώ, στην Αράχωβα με την δωρική ομορφιά!!!,
που συνυπάρχει με την παράδοση «τρατάροντας» φορμαέλα κι αφτιασίδωτη
φιλοξενία.
Συγχαίρω τους διοργανωτές και Σας ευχαριστώ όλους από καρδιάς.
